Asset Publisher Asset Publisher

OCHRONA LASU

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu

Zagrożenia biotyczne

Ochrona polega na prognozowaniu i zwalczania szkodliwych owadów, grzybów patogenicznych, ochronie pożytecznej fauny i tworzeniu korzystnych warunków jej bytowania oraz zabezpieczaniu upraw przed zwierzyną.

Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (uszkadzają pędy, liście i igły drzew), takimi jak brudnica mniszka, wskaźnica modrzewianeczka oraz gatunki z rodzaju : zwójka i zasnuja. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników świerka czy sosny.

Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych (żerują pod korą i prowadzą do zamarcia drzew) takich jak kornik drukarz i towarzyszący mu rytownik pospolity, kornik drukarczyk i czterooczak świerkowiec. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych, terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu, a w razie jego pozostawania w lesie
w okresie wiosennym i letnim – korowaniem i wykładaniem pułapek wabiących.

Szkodniki techniczne ( uszkadzające surowiec drzewny)- drwalnik paskowany (występuje na gat. iglastych- głównie świerku), drwalnik bukowiec (atakuje drewno gat. liściastych- buk), mrówki- gmachówka pniowa
i drzewożerna.

W celach prognostycznych i kontrolnych rozwoju szkodliwych owadów wykładane są pułapki klasyczne
i feromonowe do odłowu chrząszczy.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, są dokarmiane.

Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, zakładanie osłon indywidualnych,  smarowanie repelentami. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte gałęzie na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.

Zagrożenia abiotyczne

Czynnikiem klimatycznym odgrywającym istotną rolę na terenie Nadleśnictwa są wiatry, zwłaszcza silne i porywiste, przyjmujące w okresie od października do kwietnia formę fenów i huraganów. Katastrofalne szkody wystąpiły
w listopadzie 1966 r. w postaci masowych wywrotów i złomów o masie 60 tys. m3 oraz w latach 1969 – 75, kiedy to zniszczenia osiągały do 150 tys. m3 drewna rocznie. W styczniu 2007 r. po przejściu Huraganu Cyryl szkody wyniosły ok. 40 tys. m3. Również poważne uszkodzenia drzewostanów powodują obfite opady śniegu i szadzi łamiące gałęzie oraz wierzchołkowe partie drzew.

Poważne szkody są również skutkiem obfitych opadów deszczu, powodujących erozję gleb leśnych oraz niszczące infrastrukturę.

W wyniku powodzi w latach 1997 - 1998 r. na terenie Nadleśnictwa zostało uszkodzonych 116,8 km dróg oraz 183 mosty i przepusty. Straty obliczono na 12267,6 tys. zł. Również dotkliwe straty spowodowała ulewa z 31.08. na 1.09.2002 r. niszcząca 39,9 km dróg oraz 5 mostów o łącznej wartości 2859 tys. zł. Szkody te są widoczne do dziś, choć w miarę możliwości sukcesywnie usuwanie.

Zagrożenia antropogeniczne

Lasy Nadleśnictwa Śnieżka w całości zaliczone są do II kategorii zagrożenia pożarowego.  Posiada sprawnie funkcjonujący system obserwacyjno - alarmowy i współpracuje z polskimi i czeskimi jednostkami Zawodowych
i Ochotniczych Straży Pożarnych. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną,
z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza.  Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej oraz leśnej, następuje zubożenie przyrody.

Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury  i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00  i 13.00. Przy wystąpieniu III (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00  poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu.

Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach
i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.

Nadleśnictwo Śnieżka posiada system ochrony przeciwpożarowej złożony z punktu alarmowo-dyspozycyjnego przy biurze nadleśnictwa. W okresie wysokiego zagrożenia pożarowego organizowane są także patrole samochodowe. Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest sieć punktów czerpania wody oraz dojazdów pożarowych w celu zaopatrzenia wodnego samochodów gaśniczych. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.